Mukhyamantri Tirth Yatra Yojana Maharashtra : महाराष्ट्र, संतांची भूमी म्हणून ओळखली जाते. इथले संत आणि धार्मिक नेते यांच्या विचारांचा प्रभाव भारताबाहेरही पसरला आहे. या परंपरेला मान देण्यासाठी आणि ज्येष्ठ नागरिकांचे तीर्थयात्रेचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजना सुरू केली आहे.
Mukhyamantri Tirth Yatra Yojana Maharashtra
| Topic | Details |
|---|---|
| Scheme Name | मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजना (Mukhyamantri Tirthadarshan Yojana) |
| Objective | To provide free pilgrimage opportunities to senior citizens (60+ years) in Maharashtra. |
| Eligible Age | 60 years and above. |
| Maximum Travel Limit | ₹30,000 per person (covering travel, food, accommodation, etc.). |
| Eligibility Criteria | – Maharashtra resident – Age 60+ – Family income less than ₹2.5 lakh. |
| Ineligible Applicants | – Income tax payers’ family members – Govt employees or retirees – Family of MPs/MLAs – Those with 4-wheeler vehicles. |
| Required Documents | – Aadhaar card / Ration card – Maharashtra domicile certificate / Birth certificate – Income proof (below ₹2.5 lakh) – Medical fitness certificate – Passport size photo – Mobile number of next of kin |
| Application Process | – Online application through official portal / mobile app. – In-person application at Setu Suvidha Kendra for those unable to apply online. |
| Medical Fitness Requirement | A health certificate from a government medical officer (no more than 15 days old). |
| Lottery System | Selection through lottery after applications are received. |
| Special Provision (75+ Years) | Senior citizens above 75 years can take one helper (21-50 years of age). |
| Important Note | No fee for application. Incorrect information leads to permanent disqualification. |
| Pilgrimage Locations | All major pilgrimage sites in India, including Maharashtra’s famous temples. |
14 जुलै 2024 रोजी मंजूर झालेल्या या योजनेचा उद्देश महाराष्ट्रातील 60 वर्षांवरील ज्येष्ठ नागरिकांना मोफत तीर्थयात्रा सुविधा देणे आहे. या लेखामध्ये आपण या योजनेची माहिती, अर्ज कसा करायचा, पात्रता, आवश्यक कागदपत्रे याबद्दल जाणून घेणार आहोत.
योजनेचा उद्देश
मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजना ज्येष्ठ नागरिकांना मोफत तीर्थयात्रेची संधी देते. आर्थिक अडचणींमुळे ज्येष्ठ नागरिकांची धार्मिक स्वप्न अपूर्ण राहू नये, हाच या योजनेचा उद्देश आहे.
- प्रवास, राहणे आणि जेवणाचे सर्व खर्च सरकार भरते.
- एका व्यक्तीसाठी जास्तीत जास्त ₹30,000 इतका खर्च मान्य आहे.
- भारतातील सर्व तीर्थक्षेत्रांचा यात समावेश आहे.
पात्रता (Eligibility)
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी अर्जदाराला खालील अटी पूर्ण कराव्या लागतील:
- महाराष्ट्राचा रहिवासी: अर्जदाराकडे महाराष्ट्र राज्याचा डोमिसाईल सर्टिफिकेट असणे आवश्यक आहे.
- वय: अर्जदाराचे वय 60 वर्षांपेक्षा अधिक असावे.
- आर्थिक मर्यादा: अर्जदाराच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा कमी असावे.
अर्ज करण्यास अपात्रता (Disqualification)
काही व्यक्तींना या योजनेतून वगळले आहे:
- ज्यांच्या कुटुंबातील सदस्य Income Tax Payers आहेत.
- Government Employees: जे शासकीय विभागांतून कायमस्वरूपी नोकरी करतात.
- MLAs आणि MPs चे कुटुंबीय या योजनेसाठी पात्र नाहीत.
- ज्यांच्या कुटुंबाकडे Four-Wheeler Vehicle आहे (ट्रॅक्टर वगळून).
- अर्जदार TB, मानसिक आजार किंवा कोरोनरी आजारांनी ग्रस्त असल्यास तो पात्र नाही.
मेडिकल फिटनेस सर्टिफिकेट
प्रत्येक अर्जदाराने फिटनेस सर्टिफिकेट जमा करणे आवश्यक आहे:
- हे गव्हर्नमेंट मेडिकल ऑफिसर कडून मिळवावे.
- प्रवासाच्या तारखेच्या 15 दिवसांच्या आत हे सर्टिफिकेट वैध असावे.
- अर्जदार शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या तंदुरुस्त असल्याचे या सर्टिफिकेटमध्ये नमूद केलेले असावे.
आवश्यक कागदपत्रे (Documents Required)
अर्ज करताना खालील कागदपत्रांची आवश्यकता असेल:
- आधार कार्ड किंवा रेशन कार्ड
- डोमिसाईल सर्टिफिकेट किंवा 15 वर्षांपूर्वीचे मतदान ओळखपत्र, शाळा सोडल्याचा दाखला.
- आर्थिक पुरावा: उत्पन्न प्रमाणपत्र किंवा पिवळे/नारंगी रेशन कार्ड.
- मेडिकल फिटनेस सर्टिफिकेट: कोणत्याही मोठ्या आजाराचा त्रास नाही याचा पुरावा.
- पासपोर्ट साईज फोटो
- नातेवाईकाचा मोबाइल नंबर
- अंडरटेकिंग लेटर: योजनेच्या अटींना सहमती दर्शविणारे पत्र.
अर्ज प्रक्रिया (Application Process)
योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया खूप सोपी आहे आणि फ्री ऑफ कॉस्ट आहे:
- ऑनलाइन अर्ज
- अर्जदार अधिकृत पोर्टल किंवा मोबाईल ॲपवर अर्ज करू शकतो.
- ज्येष्ठ नागरिक ऑनलाइन अर्ज करू शकत नसल्यास, सेतू सुविधा केंद्रात जाऊन अर्ज भरू शकतो.
- कागदपत्रे अपलोड
- अर्ज करताना आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करणे गरजेचे आहे.
- अर्जदार स्वतः उपस्थित राहून KYC प्रक्रिया पूर्ण करेल.
- लॉटरी सिस्टम
- अर्ज प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर, लॉटरी सिस्टमद्वारे निवड केली जाईल.
- निवड झालेल्या अर्जदारांना पोर्टलवर कळवले जाईल.
- प्रवास व्यवस्थापन
- निवड झाल्यानंतर, सरकार तीर्थयात्रेच्या सर्व व्यवस्थेची जबाबदारी घेईल.
75 वर्षांवरील अर्जदारांसाठी विशेष सुविधा
ज्येष्ठ नागरिकांचे वय 75 वर्षांपेक्षा जास्त असल्यास, त्यांना सहाय्यक घेऊन प्रवास करता येईल.
- सहाय्यक कुटुंबातील 21 ते 50 वर्षांच्या वयोगटातील सदस्य असावा.
- सहाय्यकाची जबाबदारी ज्येष्ठ नागरिकांना मदत करणे आहे.
महत्त्वाचे मुद्दे
- जर अर्जदाराने खोटी माहिती दिली, तर त्याला कायमस्वरूपी डिसक्वालिफाई केले जाईल.
- मेडिकल फिटनेस: प्रवास सुरक्षित व्हावा यासाठी आरोग्य चाचणी अनिवार्य आहे.
- अर्ज करण्यासाठी कोणतेही शुल्क नाही.
तीर्थस्थळांची यादी
GR मध्ये भारतभरातील सर्व तीर्थक्षेत्रांची यादी दिली आहे.
- यात शिर्डी, तिरुपती, वाराणसी, अजमेर शरीफ यांसारख्या ठिकाणांचा समावेश आहे.
- महाराष्ट्रातील सर्व प्रमुख मंदिरांनाही या योजनेत सामाविष्ट करण्यात आले आहे.
निष्कर्ष (Conclusion)
मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजना महाराष्ट्रातील ज्येष्ठ नागरिकांना आदरपूर्वक त्यांची धार्मिक स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी एक उत्तम संधी देते. योजनेद्वारे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल ज्येष्ठ नागरिकांना देशातील पवित्र स्थळांचे दर्शन घेता येईल.
जर तुम्हाला किंवा तुमच्या परिचितांना योजनेचा फायदा होऊ शकतो, तर ही माहिती त्यांच्यासोबत नक्की शेअर करा.
जय हिंद! जय महाराष्ट्र!