नमस्कार शेतकरी मित्रांनो,
मी आदेश निर्मले आपलं ताज्या मराठी बातम्या मध्ये स्वागत करतो. आज आपण ऊस लागवड आणि उच्च उत्पादनाचे रहस्य जाणून घेणार आहोत. या लेखामध्ये प्रती एकर 900 क्विंटल उत्पादन घेण्यासाठी आवश्यक तंत्रज्ञान व वाण याची सविस्तर माहिती दिली आहे. शेवटपर्यंत लेख वाचावा ही नम्र विनंती.
ऊस लागवडीचे महत्त्व
ऊस हे भारतातील प्रमुख पिकांपैकी एक आहे. गूळ, साखर आणि इथेनॉल उत्पादनासाठी ऊस महत्त्वाचा आहे. उत्तर प्रदेश, महाराष्ट्र, आणि कर्नाटक राज्ये यामध्ये ऊसाचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर केले जाते. योग्य जाती व तंत्रज्ञान वापरल्यास उच्च उत्पादन घेता येते.
ऊसाच्या लागवडीसाठी योग्य वाण
भारतीय ऊस संशोधन संस्था (IISR), लखनौ यांनी शेतकऱ्यांसाठी काही खास वाण विकसित केले आहेत.
1. 14201 वाण
- हा वाण सरळ व मध्यम जाडीचा असतो.
- साखरेचे प्रमाण: 18.6%
- गूळ उत्पादनासाठी उपयुक्त: गुळाचा रंग आकर्षक व चव उत्तम असते.
- उत्पादन: प्रति हेक्टर 900 क्विंटल.
- रोग प्रतिकारक्षम असल्याने नुकसान कमी होते.
2. 0238 वाण
- हा वाण उत्तर प्रदेशातील शेतकऱ्यांमध्ये लोकप्रिय आहे.
- रोग प्रतिकारक्षमता: रेड रॉटसाठी माफक प्रतिरोधक.
- उत्पादन: प्रति हेक्टर 750-800 क्विंटल.
3. 11015 व पीव्ही 95 वाण
- यांची लागवड टाळावी. हे वाण रेड रॉट रोगामुळे पूर्णतः हानीकारक ठरले आहेत.
ऊस लागवडीसाठी योग्य जमिनी
ऊस लागवडीसाठी जमीन तयार करताना तिची निवड योग्य प्रकारे करणे महत्त्वाचे आहे.
- चिकणमाती जमीन: पोषकद्रव्ये मुबलक प्रमाणात असतात.
- वालुकामय जमीन: पाणी निचरा चांगल्या प्रकारे होतो.
- मध्यम पीएच असलेली जमीन 6.5-7.5 अनुकूल आहे.
लागवडीसाठी योग्य हवामान
ऊस वाढीसाठी उष्ण व दमट हवामान उपयुक्त असते.
- तापमान: 21°-27°C
- पर्जन्यमान: 75-150 सेमी.
- सूर्यप्रकाश: वाढीस चालना देतो.
ऊस लागवडीसाठी प्रक्रिया
ऊस लागवड करताना काही महत्त्वाच्या गोष्टींची काळजी घ्यावी लागते.
1. जमीन तयार करणे
- जमिनीची खोल नांगरणी करावी.
- योग्य खतांचा समावेश करून जमीन सुपीक बनवावी.
2. रोपे लावणे
- रोपांसाठी 75-90 सेंटीमीटर अंतर ठेवावे.
- रोपांचे रांगेतील अंतर 30-40 सेंटीमीटर असावे.
3. खत व्यवस्थापन
- नायट्रोजन: 200 किलो प्रति हेक्टर.
- फॉस्फरस: 60 किलो प्रति हेक्टर.
- पोटॅशियम: 80 किलो प्रति हेक्टर.
4. पाणी व्यवस्थापन
- सुरुवातीच्या काळात 7-10 दिवसांनी पाणी द्यावे.
- नंतर 15-20 दिवसांच्या अंतराने पाणीपुरवठा करावा.
- ठिबक सिंचन पद्धत: पाण्याचा अपव्यय टाळण्यासाठी उपयुक्त.
रोग व कीड नियंत्रण
ऊस पिकावर अनेक रोग व कीड होऊ शकतात.
1. रेड रॉट (लाल कुज)
- 11015 व पीव्ही 95 या वाणांवर परिणाम होतो.
- रोग प्रतिरोधक वाणांची निवड करावी.
2. पिठकिडे
- जैविक कीडनाशकांचा वापर करावा.
3. बोरर कीड
- नियोजनबद्ध फवारणी करावी.
कापणी व उत्पादन
ऊस कापणीसाठी योग्य वेळ निवडणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
कापणीची वेळ
- 10-12 महिन्यांनंतर ऊस कापणीस तयार होतो.
- साखरेचे प्रमाण अधिक असलेल्या उसाची कापणी फायदेशीर.
उत्पादनाची गुणवत्ता
- 14201 वाणाचा गूळ दर्जेदार असल्याने मागणी जास्त आहे.
- 0238 वाणाचे साखर उत्पादन जास्त आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे टिप्स
- एकाच जातीवर अवलंबून राहू नका.
- लवकर पक्व होणाऱ्या आणि उशिरा पक्व होणाऱ्या वाणांचा समतोल राखा.
- कृषी शास्त्रज्ञांचा सल्ला घ्या.
ऊस लागवडीसाठी 10 महत्त्वाची FAQ
Q1. ऊस लागवडीसाठी सर्वोत्तम वाण कोणते?
उत्तर: 14201 व 0238 वाण उच्च उत्पादनासाठी सर्वोत्तम मानले जातात.
Q2. 14201 वाणाची वैशिष्ट्ये काय आहेत?
उत्तर: साखरेचे प्रमाण 18.6%, उत्पादन 900 क्विंटल, व गुळाचा दर्जा उच्च.
Q3. 0238 वाण का प्रसिद्ध आहे?
उत्तर: उच्च उत्पादन क्षमता व रेड रॉटसाठी प्रतिकारक्षम.
Q4. ऊस लागवडीसाठी योग्य जमीन कोणती आहे?
उत्तर: चिकणमाती व वालुकामय जमीन उपयुक्त आहे.
Q5. ऊस लागवडीसाठी हवामान कसे असावे?
उत्तर: 21°-27°C तापमान व 75-150 सेमी पर्जन्यमान उपयुक्त आहे.
Q6. पाणी व्यवस्थापन कसे करावे?
उत्तर: ठिबक सिंचन पद्धती वापरल्यास पाण्याचा अपव्यय टाळता येतो.
Q7. रोग प्रतिकारक्षम वाण कोणते आहेत?
उत्तर: 14201 व 0238 वाण.
Q8. खतांचे प्रमाण काय आहे?
उत्तर: नायट्रोजन 200 किलो, फॉस्फरस 60 किलो, पोटॅशियम 80 किलो प्रति हेक्टर.
Q9. 11015 व पीव्ही 95 वाणांची लागवड का टाळावी?
उत्तर: या वाणांना रेड रॉट रोगाचा प्रादुर्भाव होतो.
Q10. ऊस कापणीसाठी योग्य वेळ कोणती?
उत्तर: 10-12 महिन्यांनंतर ऊस कापणी योग्य ठरते.
निष्कर्ष
शेतकरी मित्रांनो, ऊस लागवडीतून उच्च उत्पादन व अधिक नफा मिळवण्यासाठी योग्य वाण, योग्य पद्धती व तंत्रज्ञानाचा अवलंब करा.
14201 व 0238 वाण ऊस शेतीसाठी उपयुक्त असून, गूळ व साखर उत्पादनासाठी फायदेशीर ठरतात. जमिनीचा प्रकार, हवामान व लागवड पद्धती यांचा विचार करून शास्त्रज्ञांचा सल्ला घ्या.
व्हॉट्सअप ग्रुपसाठी आमंत्रण
शेतकरी मित्रांनो, शेतीविषयी अधिक माहिती व तंत्रज्ञान जाणून घेण्यासाठी आमच्या व्हॉट्सअप ग्रुपला जॉइन करा.
तुमची शेती प्रगत होवो आणि उत्पन्न वाढो, याच शुभेच्छा!