ड्रॅगन फ्रुट लागवड माहिती : नमस्कार मित्रांनो! आज आपण ड्रॅगन फ्रुट लागवड कशी करायची आणि त्याचे फायदे याबद्दल माहिती घेणार आहोत. हा लेख शेवटपर्यंत वाचा, आणि जर तुम्हाला माहिती उपयुक्त वाटली तर अशाच शेतीविषयक माहितीकरिता व्हाट्सअप ग्रुप जॉइन करा. चला तर बघूया.
ड्रॅगन फ्रुट लागवड माहिती
ड्रॅगन फ्रुट म्हणजे काय?
ड्रॅगन फ्रुट हे एक अनोखं फळ आहे. याची लागवड सर्वप्रथम दक्षिण अमेरिकेत झाली. भारतात त्याला “कमलम” म्हणूनही ओळखतात. गुजरात सरकारने हे नाव अधिकृत केले आहे कारण त्याचे रूप कमळासारखे दिसते.
Quick Info
| Aspect | Details |
|---|---|
| Scientific Name | Hylocereus Undatus |
| Other Name | Kamalam |
| Regions for Cultivation | Karnataka, Maharashtra, Gujarat, Tamil Nadu, Kerala, West Bengal, Odisha, Andaman-Nicobar |
| Temperature | 20°C – 30°C |
| Soil | Well-drained, sandy loam, pH 5.5 – 7 |
| Water Requirement | Low; Drip irrigation preferred |
| Plant Spacing | 2 meters between plants |
| Harvest Time | 1st Year (Aug-Dec) |
| Fruit Weight | 300 – 400 grams per fruit |
| Market Price | ₹80 – ₹100 per fruit |
| Plant Lifespan | Up to 25 years |
| Health Benefits | Controls diabetes, improves digestion, boosts immunity, heart health, skin & hair benefits |
| Cost per Plant | ₹70 |
ड्रॅगन फ्रुट हे कॅक्टस प्रजातीचे फळ आहे. याचे शास्त्रीय नाव Hylocereus Undatus आहे. याचे दोन प्रकार आहेत – पांढऱ्या आणि लाल लगद्याचे. या फळाचा स्वाद गोडसर असून याचे आरोग्यविषयक फायदेही खूप आहेत.
ALSO READ
ड्रॅगन फ्रुट लागवड का करावी?
ड्रॅगन फ्रुट लागवडीत कमी पाणी लागते आणि त्याला रोग-कीटकांचा त्रास होत नाही. एकदा लागवड केल्यानंतर २५ वर्षांपर्यंत उत्पन्न मिळू शकते. पारंपरिक पिकांच्या तुलनेत हे अधिक नफा देते.
लागवडीसाठी योग्य क्षेत्र
भारतामध्ये कर्नाटक, महाराष्ट्र, गुजरात, तामिळनाडू, केरळ, ओडिशा, पश्चिम बंगाल आणि अंदमान-निकोबार बेटांमध्ये ड्रॅगन फ्रुटची यशस्वी लागवड होते. या प्रदेशात कमी पाण्याची आणि उष्णतेची गरज भागवली जाते.
लागवडीसाठी योग्य तापमान आणि माती
ड्रॅगन फ्रुट लागवडीसाठी २० ते ३० अंश सेल्सिअस तापमान सर्वोत्तम आहे.
- वालुकामय चिकणमाती किंवा उत्तम निचरा असलेल्या मातीची आवश्यकता आहे.
- मातीचे pH 5.5 ते 7 दरम्यान असणे महत्त्वाचे आहे.
शेतीची तयारी कशी करावी?
- नांगरणी आणि सपाटीकरण
- शेताची नीट नांगरणी करून तण काढावे.
- सेंद्रिय कंपोस्ट खत मिसळावे.
- खड्डे तयार करणे
- प्रत्येक झाडासाठी ६० सेमी रुंद आणि ६० सेमी खोल खड्डे खणावेत.
- त्यात माती, वाळू, आणि सेंद्रिय खत टाकावे.
ड्रॅगन फ्रुट रोपांची लागवड कशी करायची?
ड्रॅगन फ्रुटच्या लागवडीसाठी कटिंग्स किंवा रोपे वापरली जातात. कटिंग्सची लांबी सुमारे २० सेमी असावी. रोपांची लागवड सावलीत करावी. दोन रोपांमध्ये किमान २ मीटर अंतर ठेवावे.
झाडांची निगा कशी राखावी?
- झाडांना लाकडी किंवा सिमेंटचे आधार देऊन उभे करावे.
- रोपांची वाढ झपाट्याने होते, त्यामुळे वेळोवेळी छाटणी करावी.
- प्रत्येक झाडाला योग्य प्रमाणात सेंद्रिय आणि रासायनिक खत द्यावे.
सिंचन व्यवस्थापन
ड्रॅगन फ्रुटला जास्त पाणी लागत नाही.
- पहिल्या वेळी हलके पाणी द्यावे.
- नंतर आवश्यकतेनुसार सिंचन करावे.
- ठिबक सिंचन पद्धत वापरल्यास पाणी व्यवस्थापन सोपे होते.
उत्पादन आणि फळांची काढणी
ड्रॅगन फ्रुट झाडांना लागवडीनंतर एक वर्षात फळे येतात.
- फुले मे-जूनमध्ये उमलतात, तर फळे ऑगस्ट ते डिसेंबर दरम्यान तयार होतात.
- पिकलेल्या फळांचा रंग लालसर असतो.
- निर्यातीसाठी फळे रंग बदलल्यानंतर लगेच काढावीत.
ड्रॅगन फ्रुटचे फायदे
ड्रॅगन फ्रुटचे आरोग्यासाठी अनेक फायदे आहेत:
- मधुमेह: रक्तातील साखर नियंत्रित ठेवते.
- हृदयविकार: कोलेस्ट्रॉल कमी करते आणि हृदयाला बळकटी देते.
- कर्करोग: प्रतिकारशक्ती वाढवते.
- पचन सुधारते: फायबरमुळे पचनसंस्था चांगली राहते.
- सांधेदुखी: सांधेदुखी कमी करण्यास मदत करते.
- त्वचा आणि केस: चमकदार त्वचा आणि मजबूत केसांसाठी उपयुक्त.
ड्रॅगन फ्रुटचा बाजारभाव
एका ड्रॅगन फ्रुटचे वजन 300-400 ग्रॅम असते.
- बाजारात त्याची किंमत 80 ते 100 रुपये प्रति फळ असते.
- एका झाडापासून दरवर्षी १०-१२ किलो फळे मिळतात.
ड्रॅगन फ्रुट रोपे कोठून घ्यावीत?
ड्रॅगन फ्रुट रोपे गुजरातमध्ये उपलब्ध आहेत.
- एका रोपाची किंमत अंदाजे 70 रुपये आहे.
- ऑनलाइन पोर्टल्स (उदा. ॲमेझॉन) वरूनही ऑर्डर दिली जाऊ शकते.
निष्कर्ष
ड्रॅगन फ्रुट लागवड ही कमी गुंतवणुकीत अधिक नफा देणारी शेती आहे.
- कमी पाण्याची गरज, कमी खर्च, आणि दीर्घकालीन उत्पन्न ही या शेतीची प्रमुख वैशिष्ट्ये आहेत.
- आरोग्यासाठी महत्त्वाचे फायदे असल्यामुळे याला बाजारात मोठी मागणी आहे.
शेतकरी मित्रांनो, ड्रॅगन फ्रुट लागवड करून तुमच्या उत्पन्नात वाढ करा आणि शेतीला आधुनिक स्वरूप द्या!