सोयाबीनच्या 5 जाती 30 क्विंटल प्रति हेक्टर उत्पादन देतील | सोयाबीन जाती :नमस्कार शेतकरी मित्रांनो! आपलं स्वागत करतो आपल्या ताज्या मराठी बातम्यांमध्ये. आज आपण सोयाबीनच्या अशा जातींविषयी माहिती घेणार आहोत, ज्या प्रती हेक्टर 30 क्विंटलपर्यंत उत्पादन देऊ शकतात. संपूर्ण माहिती सविस्तरपणे समजून घेण्यासाठी लेख शेवटपर्यंत वाचावा ही विनंती. शेतीविषयी अपडेटसाठी आमच्या व्हॉट्सअप ग्रुपला जॉइन करा.
सोयाबीन लागवड माहिती – QUICK TABLE
| विषय | महत्वाची माहिती |
|---|---|
| सोयाबीन लागवडीसाठी सुधारित वाण | जेएस-३३५, एमएससी-२५२, जेएस-९३०८, जेएस-२०९५, जेएस-२०३६ |
| क्षेत्रानुसार वाण | उत्तर मैदानी प्रदेश: PK 416, PS 564 मध्य भारत: NRC 7, JS 80-21 उत्तर-डोंगराळ भाग: शिलाजित, व्ही.एल. सोया |
| पेरणीसाठी योग्य वेळ | पावसाळ्याच्या सुरुवातीला, 100 मिमी पाऊस झाल्यानंतर |
| पेरणीचे अंतर | रोपांमधील अंतर: 5-10 सेंटीमीटर |
| युरियाचा वापर | 12-15 किलो (लागवडीनंतर), 25-30 किलो (वाढीच्या काळात), 40-50 किलो (फुलांच्या अवस्थेत) |
| पेरणीपूर्वीची बीजप्रक्रिया | कार्बेन्डाझिम १ ग्रॅम + थायरम २ ग्रॅम प्रति किलो |
| रोग व कीड नियंत्रण | – पिवळा मोझॅक: रोगमुक्त बियाणे व थायोमेथॅक्सोन फवारणी – फंगस: कार्बेन्डाझिम 50 WP, थायोफेनेट मिथाइल |
| सिंचन आवश्यकता | सामान्यतः नसते, परंतु शेंगा भरताना एक-दोन हलके सिंचन फायदेशीर |
| कापणी व मळणी | पाने सुकल्यानंतर 10% शेंगा तपकिरी झाल्यावर कापणी करावी, मळणीसाठी लाकडाचा उपयोग करावा |
| उत्पादन क्षमता | प्रति हेक्टर 25-30 क्विंटल |
| महत्वाची टिप्स | सुधारित वाण, योग्य पेरणी, संतुलित खत, आणि वेळेवर सिंचन यावर भर द्या |
सोयाबीनच्या सुधारित जातींची ओळख
सोयाबीन हे अत्यंत महत्त्वाचे तेलबिया पीक आहे. त्याचा वापर फक्त तेल काढण्यासाठीच नाही तर विविध खाद्यपदार्थ तयार करण्यासाठी केला जातो, जसे की:
- सोया दूध
- सोया चीज
- सोया बडी
- सोया नमकीन
सोयाबीनची बाजारात मोठी मागणी आहे. त्यामुळे शेतकरी या पिकाच्या लागवडीकडे मोठ्या प्रमाणात वळत आहेत. मात्र, अधिक उत्पादन मिळवण्यासाठी योग्य जातींची निवड, पेरणीचे योग्य तंत्र, आणि खतांचे प्रमाण यावर भर द्यावा लागतो.
ALSO READ
टॉप 5 सोयाबीन जाती
- JS-335
- MSC 252
- JS 9308
- JS 2095
- JS 2036
या जातींमधून प्रती हेक्टर 25 ते 30 क्विंटलपर्यंत उत्पादन मिळू शकते. मात्र, प्रत्येक राज्य किंवा जिल्ह्याच्या हवामानानुसार वाणांची निवड केली जाते. शेतकऱ्यांनी आपल्या कृषी विभागाकडून योग्य वाणांची माहिती घ्यावी.
क्षेत्रनिहाय सोयाबीन जाती
- उत्तर भारतासाठी:
- PK 416, PS 564, DS 9712
- मध्य भारतासाठी:
- NRC 7, JS 335, Samruddhi MAUS 81
- डोंगराळ भागांसाठी:
- Pusa 16, VL Soya 47
जातींची निवड करताना शेतातील जमिनीचा प्रकार, हवामान आणि पाण्याची उपलब्धता लक्षात घ्यावी.
सोयाबीन लागवड कधी करावी?
सोयाबीनची पेरणी पावसाळ्यात करणे उत्तम. पहिला पाऊस झाल्यावर 100 मिमी पाण्याच्या स्थितीत पेरणी करावी. पेरणीसाठी योग्य महिने:
- जून
- जुलै
पेरणीसाठी शेतात पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी.
पेरणीचे योग्य तंत्र
- रोपांमध्ये अंतर: 5-10 सेंटीमीटर
- पेरणीसाठी बियाण्यांची बीजप्रक्रिया करावी.
- शेतात पाणी साचले असल्यास निचरा करणे महत्त्वाचे.
खते आणि युरियाचा वापर
युरियाचा वापर तीन टप्प्यांत करावा:
- पेरणीवेळी: 12-15 किलो
- झाडांच्या वाढीच्या टप्प्यावर: 25-30 किलो
- फुलांच्या टप्प्यावर: 40-50 किलो
खतांचा योग्य वापर उत्पादन वाढवण्यासाठी महत्त्वाचा आहे.
सोयाबीन पिकावरील रोग आणि नियंत्रण
महत्त्वाचे रोग:
- पिवळा मोझॅक व्हायरस:
- पांढऱ्या माशीमुळे होतो.
- थायोमेथॅक्सॉन (Thiomethaxone) 3 ग्रॅम प्रति किलो बियाण्यावर प्रक्रिया करावी.
- बुरशीजन्य रोग:
- कार्बेन्डाझिम 1 ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात फवारावे.
- जिवाणूजन्य रोग:
- कॉपर ऑक्सीक्लोराईड 2 ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
सावधगिरी:
- पिकाचे नियमित निरीक्षण करावे.
- प्रकाश सापळे आणि फेरोमोन ट्रॅप वापरावेत.
- रोगग्रस्त झाडे शेतातून त्वरित काढून टाकावीत.
सिंचन आणि पाणी व्यवस्थापन
सोयाबीन पीक प्रामुख्याने खरीप हंगामात घेतले जाते. म्हणून सिंचनाची गरज कमी असते. मात्र, बीन्समध्ये दाणे भरण्याच्या टप्प्यावर (सप्टेंबर) ओलावा कमी असल्यास हलके सिंचन करावे.
कापणी आणि मळणी
कापणीचे योग्य टप्पे:
- पाने गळून पडतात.
- शेंगा तपकिरी होतात.
मळणीचे तंत्र:
- बैल, ट्रॅक्टर किंवा थ्रेशर वापरून मळणी करावी.
- बीज सुकवताना काळजी घ्यावी, जेणेकरून उगवण क्षमता टिकून राहील.
अधिक उत्पादन मिळवण्यासाठी टिप्स
- योग्य सुधारित वाण निवडा.
- पेरणीचे तंत्र आणि खतांचा योग्य वापर करा.
- रोग आणि किडींपासून संरक्षण करा.
- शेतीत प्रगत तंत्रज्ञानाचा अवलंब करा.
FAQs
Q1. सोयाबीनची कोणती जात सर्वोत्तम आहे?
उत्तर: JS-335, MSC 252, आणि JS 9308 या जाती अधिक उत्पादन देतात.
Q2. सोयाबीन पेरणीसाठी योग्य वेळ कोणती आहे?
उत्तर: जून-जुलै महिन्यात 100 मिमी पाऊस पडल्यावर पेरणी करावी.
Q3. सोयाबीनमध्ये युरियाचा वापर कधी करावा?
उत्तर: पेरणी, झाडांची वाढ, आणि फुलांच्या टप्प्यावर युरिया वापरावा.
शेवटची टिप
सोयाबीन लागवडीतून अधिक उत्पादन मिळवण्यासाठी सुधारित पद्धतींचा अवलंब करा. शेतीविषयी अधिक माहिती आणि सरकारी योजनांचे अपडेट्स मिळवण्यासाठी आमच्या व्हॉट्सअप ग्रुपला जॉइन करा.
धन्यवाद! जय महाराष्ट्र!