सोयाबीनमधील ओलावा कमी करण्याचे सोपे उपाय जाणून घ्या
सोयाबीन हे एक महत्त्वाचे पिक आहे. भारतात शेतकऱ्यांनी सोयाबीनची लागवड मोठ्या प्रमाणावर केली आहे. मात्र, सोयाबीनमधील ओलावा हा एक मोठा समस्या बनला आहे. या समस्येच्या कारणामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनासाठी चांगला बाजारभाव मिळवणे कठीण होऊ लागले आहे. ओलावा जास्त असतो, तर सोयाबीन खराब होऊ शकतो, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना मोठे नुकसान होऊ शकते. पण, काही सोपे उपाय आहेत ज्यांच्या मदतीने सोयाबीनमधील ओलावा कमी केला जाऊ शकतो.
सोयाबीनमधील ओलावा कमी करण्याचे कारण
सोयाबीनमधील ओलावा जास्त असणे, हे शेतकऱ्यांसाठी एक गंभीर समस्या आहे. ओलावा कमी न झाल्यास, त्याचे दाणे खराब होण्याची शक्यता असते. ओलावा जास्त असल्यामुळे सोयाबीनचे वजनही वाढते, त्यामुळे शेतकऱ्यांना कमी दर मिळतो. यामुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान होऊ शकते.
सोयाबीन ओलाव्याच्या समस्येवर उपाय
सोयाबीनमधील ओलावा कमी करण्यासाठी काही सोपे उपाय आहेत. यामध्ये ड्रायिंग, वाळवण आणि ओलसर ठिकाणी साठवणे टाळणे यांसारख्या पद्धतींचा समावेश आहे. चला, प्रत्येक उपायाबद्दल सविस्तर माहिती पाहूया.
1. पेडेस्टल फॅनचा वापर करून सोयाबीन सुकवणे
पेडेस्टल फॅन हे सोयाबीन सुकवण्याचे एक सोपे आणि प्रभावी साधन आहे. यासाठी, शेतकऱ्यांनी फॅनच्या सहाय्याने सोयाबीन सुकवू शकतात. या फॅनचा वापर करतांना, शेतकऱ्यांना दर एक-दोन दिवसांनी सोयाबीनमधील आर्द्रता तपासावी लागते. त्यानुसार, फॅनचा वेग कमी किंवा वाढवावा लागतो. हवेतील ओलावा कमी करून, सोयाबीन चांगले वाळवले जाते. फॅनच्या वापरामुळे सोयाबीनमध्ये असलेल्या ओलाव्याचे प्रमाण कमी करता येते. त्यामुळे सोयाबीन दीर्घकाळ टिकते आणि त्याच्या गुणवत्तेत सुधारणा होते.
2. सोयाबीन सुकवण्यासाठी ड्रायर मशीनचा वापर
आजकाल बाजारात विविध प्रकारचे ड्रायर मशीन उपलब्ध आहेत. यांचा वापर करून सोयाबीन सुकवले जाऊ शकते. ड्रायर मशीनचे प्रमुख फायदे म्हणजे त्याचा तापमान आणि हवा नियंत्रित करण्याचा पर्याय. यामुळे, शेतकऱ्यांना अधिक नियोजित आणि चांगल्या प्रकारे सोयाबीन सुकवता येते. पण, ड्रायर मशीन वापरतांना काही गोष्टींचा विचार करावा लागतो. जास्त तापमानामुळे सोयाबीनचे दाणे फुटण्याची शक्यता असते. त्यामुळे तापमान सुसंगत ठेवावे लागते. यासाठी ड्रायर मशीनसह दिलेल्या वापराच्या सूचनांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
3. ग्रेन स्प्रेडरचा वापर
ग्रेन स्प्रेडर ही एक यंत्रणा आहे जी सोयाबीन सुकवण्यासाठी वापरली जाते. या यंत्रात एक सच्छिद्र मजला असतो, ज्यावर सोयाबीन पसरवले जातात. खाली पंखा लावला जातो, ज्यामुळे ओलावा कमी होतो. यामध्ये एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे बाहेरच्या वातावरणाचे तापमान. जर बाहेरील वातावरण गरम असेल, तर सोयाबीन सुकवण्याची प्रक्रिया वेगाने होते. पण, जर वातावरण दमट असेल, तर सोयाबीन सुकवायला जास्त वेळ लागतो. यासाठी, या साधनाचा वापर करतांना बाहेरील तापमान आणि हवा यांचा विचार करावा लागतो.
4. ओलसर ठिकाणी सोयाबीन साठवणे टाळा
सोयाबीन साठवण्यासाठी, ओलसर जागा टाळाव्यात. ओलसर ठिकाणी सोयाबीन साठवले, तर त्यात बुरशी लागण्याचा धोका असतो. यामुळे, सोयाबीनचे उत्पादन खराब होऊ शकते. यामुळे शेतकऱ्यांना नुकसान होऊ शकते आणि त्यांना चांगला बाजारभाव मिळवणे कठीण होऊ शकते. शेतकऱ्यांनी सोयाबीन साठवण्यासाठी अशी जागा निवडावी, ज्याठिकाणी हवा खेळती राहील. तसेच, प्रकाश मिळेल आणि ओलावा कमी होईल.
5. आग वापरून सोयाबीन सुकवणे टाळा
कधीही सोयाबीन सुकवण्यासाठी आग किंवा इतर जास्त उष्णतेचा वापर करू नये. यामुळे सोयाबीनचे दाणे फुटू शकतात, आणि त्याचे उत्पादन खराब होऊ शकते. आग वापरल्यामुळे सोयाबीनचे दाणे चटका बसून फाटू शकतात, जे शेतकऱ्यांसाठी नुकसानकारक ठरू शकते. यासाठी, शेतकऱ्यांना सोयाबीन सुकवण्यासाठी आगीचा वापर टाळावा लागतो.
FAQ: सोयाबीनमधील ओलावा कमी करण्याबद्दल वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
- सोयाबीनमधील ओलावा का कमी करावा लागतो?
उत्तर: सोयाबीनमधील जास्त ओलावा पीक खराब होण्याची शक्यता वाढवतो. यामुळे बाजारात योग्य भाव मिळणे कठीण होऊ शकते. - पेडेस्टल फॅनने सोयाबीन सुकवण्याचे फायदे काय आहेत?
उत्तर: पेडेस्टल फॅनने सोयाबीन सुकवणे सोपे आणि कमी खर्चाचे असते. यामध्ये ओलावा नियमितपणे तपासून नियंत्रित करता येतो. - ड्रायर मशीन वापरताना कोणती खबरदारी घ्यावी?
उत्तर: ड्रायर मशीन वापरताना तापमान योग्य ठेवावे, कारण जास्त तापमानामुळे दाणे फुटण्याची शक्यता असते. - ग्रेन स्प्रेडर म्हणजे काय आणि तो कसा उपयुक्त ठरतो?
उत्तर: ग्रेन स्प्रेडर एक उपकरण आहे ज्यामध्ये सोयाबीन कमी तापमानात वाळवले जाते. त्यात सच्छिद्र मजला आणि पंखा असतो, ज्यामुळे ओलावा पटकन कमी होतो. - सोयाबीन ओलसर ठिकाणी ठेवल्यास काय होते?
उत्तर: ओलसर ठिकाणी सोयाबीन ठेवल्यास बुरशी लागू शकते, ज्यामुळे उत्पादन खराब होते आणि विक्रीसाठी अयोग्य ठरते. - सोयाबीन सुकवण्यासाठी आग वापरणे का टाळावे?
उत्तर: आग किंवा जास्त उष्णता वापरल्यास सोयाबीनच्या दाण्यांवर परिणाम होतो, दाणे फुटतात आणि उत्पादन खराब होण्याचा धोका वाढतो.
Also Read : गहू सुधारित बियाणांची नावे 2024 : गव्हाच्या या जातीतून हेक्टरी ७८ क्विंटल उत्पादन मिळेल
निष्कर्ष
सोयाबीनमधील ओलावा कमी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण जास्त ओलावा शेतकऱ्यांना बाजारभावावर नकारात्मक परिणाम करतो. म्हणून, शेतकऱ्यांना सोयाबीन सुकवण्यासाठी योग्य पद्धतींचा वापर करणे आवश्यक आहे. पेडेस्टल फॅन, ड्रायर मशीन आणि ग्रेन स्प्रेडर यांसारख्या आधुनिक साधनांचा वापर करून ओलावा कमी केला जाऊ शकतो. याशिवाय, ओलसर ठिकाणी सोयाबीन साठवणे टाळणे, हवा खेळती ठेवणे आणि आग वापरणे टाळणे यांसारख्या सूचनांचे पालन करून शेतकऱ्यांनी सोयाबीनचे उत्पादन सुरक्षित ठेवू शकतात. यामुळे सोयाबीनची गुणवत्ता आणि बाजारभाव सुधारतो, जे शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरते.